W stulecie III powstania śląskiego przypominamy o dostępnych w bibliotece publikacjach na temat powstań. Wśród najnowszych książek zwracamy uwagę na nową, liczącą pod 600 stron syntezę autorstwa Ryszarda Kaczmarka – „Powstania Śląskie 1919-1920-1921 : nieznana wojna polsko-niemiecka”.
Więcej publikacji na bibliotecznych półkach i w naszym katalogu >>>>
20 marca 1921 roku przeprowadzono na Górnym Śląsku zapowiedziany w Traktacie Wersalskim plebiscyt. Wzięło w nim udział 1190637 osób (97,5% ogółu uprawnionych), w tym 191308 (19,3%) tzw. emigrantów (osoby urodzone na obszarze plebiscytowym, ale już na nim nie mieszkające). Za przynależnością do państwa niemieckiego opowiedziało się 707393 (59,4%) głosujących, w tym 182 tys. „emigrantów”, a za przyłączeniem do Polski 479365 (40,3%) biorących udział w głosowaniu. W przeliczeniu na gminy Niemcy zwyciężyli w 834 gminach na 1510. Pełny sukces odnieśli w miastach.
Brak porozumienia w Komisji Międzysojuszniczej, jak podzielić teren plebiscytowy po takim wyniku głosowania (Włosi i Anglicy proponowali przyłączenie do Polski tylko powiatów rybnickiego i pszczyńskiego, a więc bez kluczowego okręgu przemysłowego), skłonił Korfantego do zaproponowania własnego rozwiązania możliwego do przyjęcia przez stronę polską – granicy przebiegającej od południa wzdłuż biegu Odry, a potem do Olesna (tzw. Linia Korfantego). Brak zgody Komisji alianckiej w Opolu na takie rozwiązanie (strona polska posiadała wsparcie tylko Francuzów) skłonił Korfantego jeszcze raz do podjęcia decyzji o konieczności wywołania powstania. […}
III powstanie śląskie rozpoczęło się w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku ogłoszeniem strajku generalnego i skuteczną akcją dywersyjną odcinającą połączenia kolejowe między Rzeszą Niemiecką a Górnym Śląskiem. W ślad za tym poszło szybkie zajęcie całego górnośląskiego okręgu przemysłowego przez siły powstańcze wzmacniane ochotnikami z Wojska Polskiego
*powstania.slaskie.pl
